Yazı mı, tura mı?

Yazı mı, tura mı? Bu soru, hayatımızın pek çok kararında bize eşlik eder. Bazı kararlar kolaydır, bazıları ise zordur. Bazı kararlar önemsizdir, bazıları ise hayati önem taşır. Peki, karar verirken neye göre hareket ediyoruz? Rasyonel miyiz, duygusal mıyız, sezgisel miyiz? Yoksa sadece şansa mı güveniyoruz?

Yazı mı, tura mı?

Bu yazıda, karar verme sürecinde etkili olan faktörleri inceleyeceğim. Karar verme, bir seçim yapmak için bilgi toplama, değerlendirme ve eyleme geçme aşamalarından oluşan bir süreçtir. Karar verme sürecini etkileyen faktörler ise şunlardır:

– Kişilik: Kişiliğimiz, karar verirken kullandığımız yöntemleri belirler. Bazı kişiler analitik ve mantıklıdır, bazıları ise yaratıcı ve sezgiseldir. Bazı kişiler risk almayı sever, bazıları ise güvenliği tercih eder. Bazı kişiler hızlı karar verir, bazıları ise uzun süre düşünür.

– Durum: Karar verdiğimiz durumun özellikleri de karar verme sürecini etkiler. Durumun aciliyeti, önemi, karmaşıklığı ve belirsizliği karar verirken bizi farklı şekillerde yönlendirir. Örneğin, acil bir durumda hızlı karar vermek zorunda kalabiliriz. Önemli bir durumda ise daha dikkatli ve titiz olabiliriz.

– Hedef: Karar verirken ulaşmak istediğimiz hedef de karar verme sürecini etkiler. Hedefimiz ne kadar net, ölçülebilir, ulaşılabilir, gerçekçi ve zamana bağlı ise karar vermek o kadar kolaylaşır. Hedefimiz ne kadar belirsiz, soyut, ulaşılmaz, hayalci ve zamansız ise karar vermek o kadar zorlaşır.

– Bilgi: Karar verirken kullandığımız bilgi de karar verme sürecini etkiler. Bilginin kaynağı, kalitesi, miktarı ve güncelliği karar verirken bize farklı seçenekler sunar. Örneğin, güvenilir bir kaynaktan gelen kaliteli, yeterli ve güncel bir bilgi ile karar vermek daha kolaydır. Güvenilmez bir kaynaktan gelen kalitesiz, yetersiz ve eski bir bilgi ile karar vermek daha zordur.

– Duygu: Karar verirken hissettiğimiz duygu da karar verme sürecini etkiler. Duygularımız bize ipuçları verebilir veya bizi yanıltabilir. Örneğin, mutlu olduğumuzda daha iyimser ve cesur olabiliriz. Üzgün olduğumuzda ise daha kötümser ve çekingen olabiliriz.

– Şans: Karar verirken şansa da başvurabiliriz. Şans, kontrolümüz dışında olan rastgele olaylardır. Şansa güvenmek bazen işe yarayabilir, bazen de zarar verebilir. Örneğin, yazı tura atarak bir restoranda ne yiyeceğimize karar verebiliriz. Bu durumda şans bize zararsız bir seçim sunmuş olur. Ancak yazı tura atarak bir iş teklifini kabul edip etmeyeceğimize karar vermeye kalkarsak bu durumda şans bize zararlı bir seçim sunmuş olur.

Karar verme sürecinde etkili olan bu faktörleri bilerek daha iyi kararlar verebiliriz. Kararlarımızın sonuçlarını değerlendirerek de karar verme becerimizi geliştirebiliriz. Unutmayalım, karar vermek hayatımızın bir parçasıdır. Karar verirken yazı mı, tura mı diye sormak yerine, neden, nasıl, ne zaman, ne kadar, kiminle diye sormak daha faydalı olacaktır.

Ömer KÖSE